Οκτώβριος, ένας μήνας συμβολικά αφιερωμένος στον καρκίνο του μαστού, τον πιο συχνό καρκίνο των γυναικών, μια ασθένεια που αφορά σχεδόν όλο τον κόσμο, γιατί δεν υπάρχει σπίτι χωρίς γυναίκα, μητέρα, σύζυγο, κόρη, γιαγιά, ή φίλη.

Ευτυχώς φίλες μου, για την κάποτε τρομερή νόσο, έχουμε τώρα πολλά καλά νέα.

Ο καρκίνος του μαστού στις περισσότερες μορφές του, μπορεί να γιατρευτεί αν τον βρούμε νωρίς (προτού γίνει μεταστατικός) και τον θεραπεύσουμε σωστά. Για να γίνει όμως η έγκαιρη διάγνωση χρειάζεται σωστός και τακτικός προληπτικός έλεγχος, δηλαδή επίσκεψη σε ειδική ομάδα γιατρών, προτού υπάρξει το παραμικρό σύμπτωμα. Γιατί ο πρώιμος καρκίνος μαστού είναι εντελώς ασυμπτωματικός. Δεν πονάει, δεν νιώθετε τίποτα. Μπορεί ο μαστός να είναι ένα όργανο πολύ εμφανές και προσιτό, αλλά δε μιλάει. Αν περιμένετε να σας δώσει σημάδι για να πάτε στο γιατρό, τότε ίσως να`ναι ήδη προχωρημένος.

Υπάρχουν λοιπόν κάποιες στοιχειώδεις γνώσεις που θα μπορούσαν να σας βοηθήσουν αγαπητές μου κυρίες και δεσποινίδες, σχετικά με τον έλεγχο των μαστών σας:

Να συνηθίσετε ότι πρέπει προληπτικά και χωρίς να έχετε κανένα σύμπτωμα να ελέγχετε κάθε χρόνο το στήθος σας από την ηλικία των 20 ετών. Γιατί εκτός από τον καρκίνο υπάρχουν και καλοήθεις ασθένειες που κάποτε μπορεί να εξελιχθούν σε κακοήθεια.

Να μάθετε ότι για τον έλεγχο δεν αρκεί απλά μια μαστογραφία σε ένα διαγνωστικό κέντρο, ούτε μια επίσκεψη σε οποιονδήποτε γιατρό (π.χ. στο γυναικολόγο). Χρειάζεται εξέταση σε ειδικό κέντρο μαστού, όπου να συνυπάρχουν και να συνεργάζονται ξεχωριστά για κάθε μία γυναίκα, ένας ειδικός μαστολόγος- χειρουργός μαστού και ένας ειδικός ακτινολόγος μαστού, χρησιμοποιώντας μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας.

Κανείς δεν είναι αλάνθαστος αλλά αυτός είναι ο καταλληλότερος συνδυασμός γιατρών που θα έχει τις μικρότερες πιθανότητες σφάλματος. Γιατί ο μαστός κρύβει παγίδες που μπορεί να κοροϊδέψουν και τους πιο έμπειρους γιατρούς. Αν ένας καρκίνος μαστού ξεφύγει αδιάγνωστος λόγω μιας πρόχειρης ή ελλιπούς εξέτασης, θα πρέπει να περάσει μετά, τουλάχιστον ένας χρόνος ώσπου να ξανα-ελεγχθεί ο μαστός σας. Άρα κάθε γιατρός που αναλαμβάνει τη βαριά ευθύνη της εξέτασης του στήθους σας πρέπει να είναι σίγουρος ότι δεν του ξέφυγε τίποτα, που κάποιος άλλος πιο ειδικός θα μπορούσε να το είχε βρει.

Να ενημερωθείτε για τους ατομικούς σας παράγοντες κινδύνου για καρκίνο μαστού, μήπως και μπορέσετε να τροποποιήσετε κάποιους από αυτούς. Η «πυκνότητα» των μαστών σας, τα γονίδια και το οικογενειακό σας ιστορικό είναι θέμα κατασκευής και δεν τροποποιούνται. Όμως κάποιες καρκινογόνες συνήθειες της ζωής σας, ο λεγόμενος «δυτικός τρόπος ζωής», μπορούν να αλλάξουν (αλκοόλ, ορμόνες, κακή διατροφή, φάρμακα, βαφές, ακτινοβολίες, κλπ).

Η πολυσυζητημένη αυτοεξέταση μαστών δεν έχει πια την αξία που είχε παλαιότερα. Απαιτεί ειδική εκπαίδευση και είναι δύσκολο να βρείτε ένα ογκίδιο στο μαστό σας όταν ακόμα είναι μικρό. Το ότι πολλές γυναίκες έρχονται στο γιατρό επειδή ψηλάφησαν μόνες τους έναν όγκο, δε σημαίνει ότι έμαθαν να αυτοεξετάζονται αλλά ότι ο όγκος έχει πια φτάσει σε μεγάλο μέγεθος. Ένας έμπειρος μαστολόγος σίγουρα θα τον είχε πιάσει πριν από τουλάχιστον ένα χρόνο και μία καλή απεικονιστική εξέταση θα τον είχε δείξει ακόμα πιο πριν. Αυτοεξεταστείτε λοιπόν αλλά μην παραλείπετε την επίσκεψη στους ειδικούς γιατρούς επειδή εσείς δεν πιάσατε τίποτα.

Υπάρχουν σήμερα πολλές εξελιγμένες μέθοδοι απεικόνισης των μαστών: ψηφιακή μαστογραφία με τριασδιάστατη τομοσύνθεση, υπερηχογράφημα υψηλής ευκρίνειας και μαγνητική μαστογραφία. Υπάρχει και δυνατότητα αυθημερόν λήψης κατευθυνόμενης βιοψίας με μεγάλη ακρίβεια αν βρεθεί ένα ύποπτο ογκίδιο.

Υπάρχουν πολύ εξελιγμένες ογκοπλαστικές επεμβάσεις για διατήρηση του μαστών, αν δεν χρειάζονται αφαίρεση αλλά και δυνατότητα άμεσης ανακατασκευής τους σε περίπτωση μαστεκτομής.

Υπάρχουν μικροσκοπικές και γονιδιακές εξετάσεις που ξεχωρίζουν τους καρκίνους του μαστού σε δεκάδες διαφορετικές μορφές. Υπάρχουν εξελιγμένα φάρμακα ειδικά για την κάθε μορφή καρκίνου.

Υπάρχουν σύγχρονα μηχανήματα ακτινοθεραπείας με μεγάλη ακρίβεια στόχευσης, που σέβονται τους υγιείς ιστούς.

Η πρόοδος συνεχίζεται και η τεχνολογία κάνει καθημερινά νέα άλματα σε όλους τους τομείς.

Το μόνο που σας ζητάμε είναι να μας δώσετε δυό ώρες το χρόνο από τη ζωή σας, για έναν σωστό προληπτικό έλεγχο των μαστών σας.

Καλή επιτυχία.

Γιάννης Π. Φύσσας MD PhD
Ειδικός Μαστολόγος – Χειρουργός μαστού
Διευθυντής κέντρου μαστού «Πρόληψις»
Διευθυντής κλινικής μαστού Metropolitan GENERAL