Γιάννης Π. Φύσσας MD PhD
Η μαστογραφία κατηγορείται σήμερα υπερβολικά για την ακτινοβολία της και ως εκ τούτου κάποιες γυναίκες την αποφεύγουν. Όμως η ακτινοβολία είναι μέγεθος απόλυτα μετρήσιμο και οι μετρήσεις δεν επιβεβαιώνουν τις κατηγορίες. Το πρόβλημα της μαστογραφίας δεν είναι η ακτινοβολία αλλά η μεγάλη πιθανότητα σφάλματος στους πυκνούς μαστούς. Η μαστογραφία όμως παραμένει πάντα μια πολύτιμη εξέταση.
Ακτινοβολία δεχόμαστε:
- Από ραδιενεργά στοιχεία της φύσης.
- Από ακτινολογικά μηχανήματα που εμείς φτιάξαμε.
- Από το σύμπαν γύρω μας μέσω της κοσμικής ακτινοβολίας.
Υπάρχουν σήμερα συσκευές με τις οποίες μπορούμε με μεγάλη ακρίβεια να μετρήσουμε την ιονίζουσα ακτινοβολία απ΄ όπου κι αν προέρχεται. Η μονάδα μέτρησης λέγεται mGy (μιλιγκρέϋ).
Δεν αμφισβητούμε ότι η μαστογραφία χρησιμοποιεί ιονίζουσα ακτινοβολία, η δόση της όμως είναι ελάχιστη.
Ακτινοβολία δεχόμαστε όλοι και από το διάστημα (κοσμική ακτινοβολία). Αυτή είναι πολύ λιγότερη στην επιφάνεια της γης (η ατμόσφαιρα μάς προστατεύει) και αυξάνεται όσο ανεβαίνει κανείς σε ψηλά βουνά, σε αεροπλάνο ή στο διαστημικό σταθμό.
- Κοσμική ακτινοβολία στο επίπεδο της θάλασσας: 0,0007 mGy/μέρα ή 0,2mGy/έτος
- Κοσμική ακτινοβολία σε 8ωρη πτήση σε υψόμετρο 10.000μ: 0,8 mGy
- Κοσμική ακτινοβολία στο διαστημικό σταθμό: 0,3 mGy/ημέρα
- Ακτινοβολία από μία ψηφιακή μαστογραφία: 0.8 mGy
- Ακτινοβολία από μία αξονική τομογραφία: 10-40 mGy ανάλογα με την εξέταση
- Κοσμική ακτινοβολία στο διαστημικό σταθμό: 100 mGy/έτος
- Θανατηφόρος δόση: 8000mGy
Όπως φαίνεται στον προηγούμενο πίνακα η ακτινοβολία μιας μαστογραφίας είναι ίδια με αυτήν της κοσμικής ακτινοβολίας, σε μια 8ωρη πτήση π.χ. Αθήνα – Ν. Υόρκη. Είναι δηλαδή ελάχιστη.
Και από το νερό μπορεί κανείς να πεθάνει αν πιει μαζεμένα 100 κιλά νερό, αλλά δεν αποφεύγουμε τα λίγα ποτήρια νερού που χρειαζόμαστε καθημερινά για να ζήσουμε!
Άδικα λοιπόν κατηγορείται η μαστογραφία. Η ακτινοβολία της δεν είναι μεγάλη, ενώ το κέρδος από την διάγνωση ενός πρώιμου καρκίνου του μαστού που θα αντιμετωπισθεί σωστά, είναι ανεκτίμητο. . Μην ξεχνάτε ότι ο καρκίνος του μαστού είναι ο πιο συχνός καρκίνος των γυναικών. Άρα η έγκαιρη διάγνωσή του έχει σημαντικό οικογενειακό και κοινωνικό αντίκτυπο. Αφορά όλες τις γυναίκες: φίλες, συζύγους, κόρες, μητέρες, γιαγιάδες.
Το πρόβλημα της μαστογραφίας δεν είναι η ακτινοβολία αλλά η σημαντικά μειωμένη διαγνωστική της ικανότητα σε γυναίκες με πυκνούς μαστούς. Στην κατηγορία αυτή των γυναικών, όπου ανήκει το 25% του γυναικείου πληθυσμού η πιθανότητα σφάλματος της μαστογραφίας φθάνει το 38%, γι αυτό και καλό είναι να συνδυάζεται πάντοτε, με υπερηχογράφημα, ψηλάφηση μαστών από ειδικό μαστολόγο και σε ορισμένες περιπτώσεις, με μαγνητική μαστογραφία (MRI).
Μην φοβάστε λοιπόν τη μαστογραφία και μην την παραλείπετε, χρησιμοποιήστε την όμως σωστά και ποτέ μόνη της.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2996147/
http://www.breastcancer.org/symptoms/testing/types/mammograms/benefits_risks
