Ο HER2 καρκίνος του μαστού είναι μία επιθετική μορφή καρκίνου, στην θεραπεία του οποίου όμως, έχει σήμερα επιτευχθεί πολύ μεγάλη πρόοδος με πολύ εξειδικευμένα φάρμακα.
Παλαιότερα η εκτίμηση της επιθετικότητας ενός καρκίνου μαστού γινόταν με βάση το μέγεθος του όγκου και τον αριθμό των πασχόντων λεμφαδένων της μασχάλης.
Σήμερα γίνεται με βάση τα γονίδια του όγκου, πληροφορία που μπορούμε να πάρουμε ήδη από την πρώτη μέρα της διάγνωσης, με μια απλή διαδερμική βιοψία με βελόνα βιοψίας (core biopsy) προτού καν γίνει οποιαδήποτε θεραπευτική ενέργεια.
Οι καρκίνοι του μαστού χωρίζονται σε 3 μεγάλες κατηγορίες, πολύ
διαφορετικές μεταξύ τους, με βάση συγκεκριμένους γονιδιακούς δείκτες:
- Στους ορμονο-ευαίσθητους (60%) που τα κύτταρά τους περιέχουν υποδοχείς οιστρογόνων ή προγεστερόνης και καταπολεμώνται με αντι-οιστρογονικά φάρμακα.
- Στους HER2 (20%) που τα κύτταρά τους περιέχουν υποδοχείς για έναν παράγοντα που λέγεται HER2 και καταπολεμώνται με αντί-HER2 φάρμακα.
- Στους τριπλά αρνητικούς (20%) που τα κύτταρά τους δεν περιέχουν κανένα από τα τρία αυτά είδη υποδοχέων.
Κάθε γυναίκα με καρκίνο του μαστού, είναι σημαντικό να μάθει το είδος του, γιατί το καθε είδος θεραπεύεται με διαφορετικό τρόπο. Για να γίνει αυτό πρέπει σε κάθε ασθενή με όγκο στο στήθος, όσο ύποπτος και να ‘ναι, να γίνεται διαδερμική βιοψία και όχι κατευθείαν χειρουργείο.
Ως HER2 θετικός καρκίνος του μαστού χαρακτηρίζεται αυτός που στο έντυπο της ιστολογικής εξέτασης αναγράφεται Her2 =3+++. Λέγεται αλλιώς και Cerb2, είναι ακριβώς το ίδιο. Αν το έντυπο γράφει 0 ή 1+ θεωρείται αρνητικός για το HER2. Αν γράφει 2+ , τότε το αποτέλεσμα είναι αμφίσημο, δηλ ούτε θετικό ούτε αρνητικό και απαιτείται μια περαιτέρω εξέταση που λέγεται CISH ή FISH, για να καθοριστεί αν τελικά είναι θετικό ή αρνητικό.
Έχει τεράστια σημασία να καθοριστεί αν ένας καρκίνος μαστού είναι θετικός για το HER2, δηλ 3+, γιατί μπορεί να είναι αναγκαίο να αρχίσει η θεραπεία του με ειδικά αντι-HER2 φάρμακα σε συνδυασμό με χημειοθεραπεία και όχι πρώτα με χειρουργείο.
Γιατί έχει αποδειχθεί ότι στις ασθενείς με HER2 θετικό καρκίνο έχουμε πολύ καλύτερα αποτελέσματα όταν οι ειδικές αντι-HER2 θεραπείες γίνουν πριν από το χειρουργείο. Σε τέτοιες περιπτώσεις μάλιστα, ο όγκος μπορεί και να εξαφανιστεί εντελώς, στη διάρκεια των λίγων μηνών, μέχρι να ολοκληρωθεί η προεγχειρητική θεραπεία. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται σήμερα να μαρκάρουμε τον όγκο με ειδικό μεταλλικό κλιπ, προτού αρχίσει η προεγχειρητική θεραπεία, έτσι ώστε, μετά την ολοκλήρωση της, ακόμα κι αν ο όγκος έχει εντελώς εξαφανιστεί, να μπορέσουμε στο χειρουργείο να εντοπίσουμε και να καθαρίσουμε καλά την περιοχή γυρω από το κλιπ, για να εκτιμηθεί και με το μικροσκόπιο αν υπάρχουν καρκινικά κύτταρα που επέζησαν απο τη θεραπεία.
Σήμερα θεωρείται ιατρικό λάθος να μπαίνει μια ασθενής στο χειρουργείο χωρίς να έχει προηγηθεί διαδερμική βιοψία που θα μας δώσει την σπουδαία πληροφορία μήπως ο όγκος της είναι HER2 θετικός. Το ίδιο και αν έχει γίνει μόνο μια απλή κυτταρολογική εξέταση με λεπτή βελόνα (FNA) που δεν δίνει καμία πληροφορία για το είδοςτου όγκου. Γιατί αν η ασθενής οδηγηθεί κατευθείαν στο χειρουργείο χωρίς να έχει προηγηθεί βιοψία, δεν τηςωδίνεται καν η δυνατότητα να μάθει τι είδους καρκίνο έχει και να θεραπευτεί σωστά. Γιατί ποτέ δεν θα μάθει αν ανήκει σ αυτές που θα πρέπει να αρχίσουν με προεγχειρητική θεραπεία και αργότερα να γίνει το χειρουργείο.
Οι στατιστικές έχουν δείξει ότι οταν ακολουθούμε αυτήν την οδό, πρώτα αντι-HER2 θεραπεία και μετά επέμβαση, οι περισσότερες ασθενείς γιατρεύονται οριστικά.
Πρόκειται για τεράστια πρόοδο της Ιατρικής, γιατί πριν από 30 χρόνια η συγκεκριμένη ομάδα ασθενών με HER2/Cerb2 θετικό καρκίνο μαστού, έχαναν σχεδόν όλες τη μάχη για τη ζωή τους, ενώ σήμερα το 75% έχουν πλήρη εξαφάνιση του όγκου και οριστική ίαση.
