Όταν η μαστογραφία σας ή το υπερηχογράφημα αναφέρουν κάποιο “ύποπτο” εύρημα, αυτό δεν σημαίνει πως έχουμε ακόμα έγκυρη διάγνωση. Θα χρειαστεί να εξετάσουμε και δείγμα του στο μικροσκόπιο για να τεθεί η διάγνωση. Αυτό το ρόλο αναλαμβάνει, γρήγορα και εύκολα, χωρίς επέμβαση, η μέθοδος της διαδερμικής βιοψίας με κόπτουσα βελόνα, η πιο σημαντική διαγνωστική εξέταση του μαστού.
Γιατί το ύποπτο μπορεί τελικά να είναι αθώο κι έτσι να αποφύγετε μια περιττή επέμβαση.
Γιατί η παλαιότερη μέθοδος της κυτταρολογικής εξέτασης (FNA) έχει μεγάλο ποσοστό σφάλματος και μπορεί να αθωώσει έναν καρκίνο αφήνοντας τον μέσα σας, ως τον επόμενο χρόνο.
Γιατί αν έχετε καρκίνο χρειάζεται συνήθως να γίνει και ολόσωμος έλεγχος για μεταστάσεις πριν το χειρουργείο.
Αλλά και γιατί αν έχετε κάποιους ειδικούς τύπους καρκίνου δεν πρέπει να κάνετε κατευθείαν επέμβαση αλλά να προηγηθεί άλλη εξειδικευμένη θεραπεία.
Ο κόσμος πρέπει να καταλάβει ότι η τελική διάγνωση των παθήσεων του μαστού δεν γίνεται ούτε με την ψηλάφηση, ούτε με τις απεικονιστικές εξετάσεις. Αυτές κάνουν το πολύ σπουδαίο αρχικό ξεδιάλεγμα των ύποπτων ευρημάτων από τα καλοήθη. Για κάθε ύποπτο εύρημα δίνουν μια πιθανότητα κακοήθειας, που εκφράζεται με τον αριθμό BIRADS, από 0 έως 6.
Όταν η μαστογραφία, το υπερηχογράφημα ή η μαγνητική χαρακτηρίσουν ένα ογκίδιο ως BIRADS 4 ή 5, δηλαδή ύποπτο για κακοήθεια, τότε θα χρειαστεί και λήψη ιστού από αυτό, για εξέταση στο μικροσκόπιο, ώστε να τεθεί με βεβαιότητα η ορθή διάγνωση. Έτσι αποφεύγουμε αυτό που γινόταν παλιά, δηλαδή να πρέπει να μπούμε στο χειρουργείο ώστε να πάρουμε ιστό για εξέταση. Επίσης αποφεύγουμε πια την παρακέντηση με λεπτή βελόνα για κυτταρολογική εξέταση σε συμπαγή ογκίδια (FNA) γιατί έχει μεγάλα ποσοστά σφάλματος.
Σήμερα διαθέτουμε ειδικές βελόνες βιοψίας για τη λήψη και τη μικροσκοπική εξέταση δειγμάτων ενός ύποπτου ιστού.
Η εξέταση αυτή λέγεται διαδερμική βιοψία μαστού με κόπτουσα βελόνα ή βιοψία μαστού χωρίς επέμβαση (true cut core biopsy). Η βελόνα αυτή περιέχει μια ελάχιστη κοιλότητα, μήκους 1 πόντου και πάχους 1 χιλιοστού, την κατευθύνουμε μέσα στο ογκίδιο με τη βοήθεια υπερήχου και εκεί ανοίγει και κλείνει, παγιδεύοντας μέσα της ένα μικρό δείγμα ιστού (όσο μια κλωστή), αρκετό για να μας δώσει σπουδαίες πληροφορίες όταν εξεταστεί στο μικροσκόπιο.
Η διαδερμική βιοψία γίνεται στο γραφείο μας εύκολα, γρήγορα και απλά. Μπορεί να γίνει ακόμα και την ίδια μέρα με τη μαστογραφία ή τον υπέρηχο, αλλά και οποιαδήποτε μέρα αργότερα. Δεν πονάει γιατί χρησιμοποιούμε τοπική αναισθησία, διαρκεί μόνο 10 λεπτά περίπου και παίρνουμε 3 ως 6 δείγματα. Αυτά εξετάζονται την επόμενη κιόλας μέρα στο μικροσκόπιο από ειδικό γιατρό παθολογοανατόμο.
Μαθαίνουμε αρχικά αν έχουμε να κάνουμε με καλοήθεια ή κακοήθεια, αλλά και στήν περίπτωσή καρκίνου, παίρνουμε κάποιες πληροφορίες για το είδος του, τόσο σπουδαίες ώστε ήδη σχεδόν να μπορούμε να καθορίσουμε και την τελική θεραπεία που θα ακολουθήσουμε.
Είναι πολύ σημαντικό να γίνεται πάντοτε μια διαδερμική βιοψία για ιστολογική εξέταση σε κάθε ύποπτο ογκίδιο των μαστών. Κατ’ αρχήν μπορεί να σας γλιτώσει από ένα περιττό χειρουργείο αν έχετε ένα καλόηθες ογκίδιο. Αλλά κι αν τελικά έχετε καρκίνο, σ’ αυτήν θα στηρίξουν όλοι οι γιατροί και τα ογκολογικά συμβούλια την θεραπευτική στρατηγική τους για την αντιμετώπισή του. Επίσης δίνει τη δυνατότητα πλήρους ολόσωμου ελέγχου για μεταστάσεις πριν το χειρουργείο, γιατί η ενδεχόμενη ύπαρξη μεταστάσεων, επίσης κάνει περιττή την επέμβαση.
Σήμερα δεν θεωρείται σωστό να μπαίνει ασθενής στο χειρουργείο χωρίς να υπάρχει ήδη μια αρχική μικροσκοπική διάγνωση. Ο χειρουργός πρέπει να ξέρει τι θα κάνει προτού αρχίσει μία επέμβαση και να έχει από πριν συζητήσει με την ασθενή του όλα τα πιθανά σενάρια που μπορεί να συναντήσει, ενώ εκείνη θα κοιμάται ήσυχα στο χειρουργείο.
Συμπεράσματα:
– Η επίσημες διαγνώσεις μπαίνουν μόνο με τις βιοψίες στο μικροσκόπιο. Η ψηλάφηση, η μαστογραφία και ο υπέρηχος βάζουν μόνο την υποψία, όχι τη διάγνωση.
– Μην παραλείπετε να επισκεφθείτε πάντα και έναν καλό μαστολόγο μετά τη μαστογραφία σας. Ακόμα καλύτερα κλείστε τα ραντεβού σας ταυτόχρονα.
– Ο σωστός έλεγχος του μαστού είναι αποτέλεσμα καλής συνεργασίας μαστολόγου και ακτινολόγου, ενώ επί υποψίας καρκίνου, και παθολογοανατόμου.
– Να θυμάστε πως ο καρκίνος του μαστού θεραπεύεται σήμερα αν βρεθεί νωρίς και αντιμετωπιστεί σωστά.
Γιάννης Π. Φύσσας MD, PhD (www.fyssas.gr)
Your breast friend
Γιάννης Π. Φύσσας MD PhD
Ειδικός Μαστολόγος
