Καθημερινά διαφεύγουν της προσοχής των γιατρών γυναίκες με καρκίνο μαστού, προσερχόμενες είτε για προληπτικό έλεγχο, είτε επειδή ήδη παρουσιάζουν κάποιο πρόβλημα στο στήθος τους. Αυτές είναι τόσο περισσότερες, όσο λιγότερη εμπειρία έχουν οι γιατροί που τις εξετάζουν.
Κάθε ακτινολογικό εργαστήριο μπορεί σήμερα να αγοράσει ένα μαστογράφο ή μια συσκευή υπερήχων, όμως ο γενικός ακτινολόγος χρειάζεται ειδική εξειδίκευση για να γνωματεύει μαστογραφίες, την οποία λίγοι διαθέτουν. Αλλά και στην καλύτερη ψηφιακή μαστογραφία, αν οι μαστοί σας χαρακτηρίζονται ως «πυκνοί» και αρκείστε μόνο σ΄αυτήν, καλό είναι να γνωρίζετε ότι οι πιθανότητες να μη φανεί καθόλου ένας καρκίνος μαστού είναι σχεδόν 40%. Επίσης κάθε γυναικολόγος ή χειρουργός μπορεί ελεύθερα να χρίσει τον εαυτό του ειδικό μαστολόγο και ειδικό ακτινολόγο μαστού, κάνοντας ακόμα και υπερήχους μαστών αφού συνήθως διαθέτει και ένα μηχάνημα υπερήχων στο ιατρείο του. Το αποτέλεσμα είναι δυστυχώς, να βλέπουμε καθημερινά γυναίκες με εξόφθαλμους καρκίνους μαστού, που καθυστέρησαν αδικαιολόγητα πολύ να διαγνωστούν αλλά και άλλες που χειρουργήθηκαν πλημμελώς. Αντίθετα βλέπουμε και πολλές που χειρουργήθηκαν χωρίς να χρειάζεται, με την υποψία κακοήθειας για εμφανώς καλοήθη νοσήματα.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Μαστολογικής Εταιρείας (EUSOMA), ο έλεγχος των μαστών θα πρέπει σήμερα να γίνεται από ειδικά κέντρα μαστού. Δηλαδή από κέντρα όπου συνυπάρχουν ο ειδικός ακτινολόγος μαστού, ο μαστολόγος, ο κυτταρολόγος, ο τεχνολόγος του μαστογράφου, η νοσηλεύτρια μαστού αλλά και υπάρχει συνεργασία με πλαστικό χειρουργό, ογκολόγο, ακτινοθεραπευτή, παθολογοανατόμο, ψυχολόγο και γενετιστή. Το κέντρο μαστού θα πρέπει να αντιμετωπίζει τουλάχιστον 150 καρκίνους του μαστού ετησίως και ο ακτινολόγος του πρέπει να βλέπει τουλάχιστον 1000 μαστογραφίες το χρόνο.
Πώς γίνεται ο σωστός έλεγχος των μαστών
Η γυναίκα επισκέπτεται αρχικά το κέντρο μαστού όπου ο μαστολόγος θα καταγράψει το ατομικό και οικογενειακό ιστορικό της, θα την εξετάσει, θα σημειώσει τα αρχικά ευρήματά του και θα παραγγείλει τη μαστογραφία ή και το υπερηχογράφημα ανάλογα με τα ευρήματα, την ηλικία και το ιστορικό της. Εάν από τη μαστολογική εξέταση και τις εξετάσεις δεν υπάρξουν ύποπτα ευρήματα το ιστορικό αρχειοθετείται ηλεκτρονικά για να επαναληφθεί η εξέταση σε ένα έτος. Εάν βρεθούν περιοχές υψηλού κινδύνου, τότε ο μαστολόγος, θα τις σημειώσει με μαρκαδόρο στο δέρμα των μαστών και θα συνοδεύσει τη γυναίκα στους υπερήχους, συνεργαζόμενος με τον ακτινολόγο για το κάθε ξεχωριστό εύρημα, βλέποντας ταυτόχρονα και τις μαστογραφίες. Εάν επιβεβαιωθεί ένα ύποπτο εύρημα και είναι ορατό στους υπερήχους, θα πρέπει επί τόπου να ληφθεί υπερηχογραφικά κατευθυνόμενη, κυτταρολογική εξέταση (FNA) ή ιστολογική εξέταση (core biopsy). Όλα πρέπει να γίνουν την ίδια μέρα, στον ίδιο χώρο και να υπάρχει καλή συνεργασία μεταξύ μαστολόγου και ακτινολόγου. Αυτοί οι δύο γιατροί είναι το βασικό φίλτρο που αν μια γυναίκα με καρκίνο μαστού το περάσει χωρίς να διαγνωστεί σωστά, τότε θα πρέπει να ελπίζει να διαγνωστεί το επόμενο έτος!
Συνεπώς κάθε γιατρός που ακουμπάει το χέρι του ή τον υπέρηχό του πάνω στο στήθος μιας γυναίκας είναι σα να ορκίζεται ότι ξέρει τι κάνει. Και πριν τη διαβεβαιώσει ότι δεν έχει τίποτα, είναι σα να υπογράφει συμβόλαιο για ένα χρόνο ότι δεν υπάρχει κάτι που κάποιος πιο ειδικός θα μπορούσε να το βρει. Αλλά και πριν την ανησυχήσει για κάτι ασήμαντο θα πρέπει να έχει δει κάποιες χιλιάδες μαστούς προηγουμένως.
Προφανώς και κανένας δεν είναι αλάνθαστος. Ακόμα και τα πιο έμπειρα χέρια αλλά και τα πιο προηγμένα μηχανήματα σε όλες τις γωνιές της γης, αδυνατούν να βρουν όγκους πολύ μικρού μεγέθους, ενός ή δύο χιλιοστών, παρότι πρόκειται ήδη για αθροίσεις αρκετών χιλιάδων καρκινικών κυττάρων. Αυτές θα πρέπει να περιμένουν ως την επόμενη χρονιά. Είναι όμως κρίμα να ξεφεύγουν αδιάγνωστες κραυγαλέες περιπτώσεις καρκίνου του μαστού, μόνο και μόνο επειδή δεν είχαν την τύχη να ακολουθήσουν τη σωστή διαγνωστική οδό.
Συμπεράσματα
- Η εξέταση μαστού πρέπει να γίνεται σε ειδικά κέντρα μαστού όπου συνεργάζονται ο ειδικός μαστολόγος και ο ειδικός ακτινολόγος του μαστού για κάθε γυναίκα ξεχωριστά.
- Οι μαστοί της κάθε γυναίκας είναι μοναδικοί και η εξέτασή τους πρέπει να είναι κομμένη και ραμμένη στα δικά της μέτρα .
- Δεν είστε καλυμμένη κάνοντας απλά μια μαστογραφία, ειδικά αν οι μαστοί σας είναι πυκνοί.
- Δεν είστε καλυμμένη κάνοντας μια επίσκεψη στο μαιευτήρα-γυναικολόγο για το μαστό σας.
Κέντρο μαστού «Πρόληψις»
Μιχαλακοπούλου 88α, Αθήνα
